احكام تشهد و اختتام نماز

احكام تشهد و اختتام نماز

كيفيت تشهد و اختتام

تفاوت زنان و مردان در كيفيت تشهد و اختتام

نحوه نشستن در تشهد براي مردها و زنها يكسان نبوده،
و براي هر كدام نحوه اي وارد شده است كه بايد مراعات شود.
و بر رعايت اين جهات در كلام خازنان وحي (عليهم السلام) بسيار تأكيد شده،
به حدي كه جز بخاطر عذر و يا از روي سهو و اشتباه نبايستي ترك شود.
و بعضي از راز و حكمت آن هم در كلام مقدس بيان گرديده است.

• نحوه انجام تشهد و نشستن در تشهد و اختتام؛ براي مردها اين چنين است كه: در حال تشهد ران چپ را روي زمين گذارده، و روي پا را به صورت خوابيده بر زمين نهاده و بر ران چپ بنشينند، به نحوي كه سنگيني بدن در اين حال بر پاي چپ باشد. و ضمن اينكه زانو و ساق پاي راست را به موازات پاي چپ بر زمين نهند، با عمود نگه داشتن گام راست بر روي زمين، روي پاي راست را بروي كف پاي چپ قرار دهند.

• ولي براي زنها همينطور كه امروزه در ميان عامه مردم رايج است دو زانو نشسته و رانها را به هم چسبانيده و روي زمين قرار دهند، به طوري كه سنگيني بدن روي زمين قرار گيرد نه روي ساقها.




( ) فقه الرضا (عليه السلام) ص101، التهذيب ج2 ص94، الكافي ج3 ص335، علل الشرائع ص355، جامع احاديث الشيعة ج5 ص225 ح7605 و7606 وص216 ح7588/
( ) الكافي ج3 ص336 ح7، التهذيب ج2 ص95 ح352 وسائل الشيعة ج6 ص391 ح2، جامع احاديث الشيعة ج5 ص587 ذيل ح8699 وص600/

سؤال: آيا انسان مى تواند در تشهد و سلام نماز به غير از الفاظى كه در رساله صلاة جامعه (اذكارتشهد واختتام نماز) آمده تكلّم كند؟ مثلا فرازهائى از زيارت جامعه را بعد از (السلام على الأئمّة الهداة المهديين) بياورد؟

جواب: در رساله صلاة جامعه با تصريح آشكار بيان شده است كه: در كلام خازنان وحي (عليهم السلام) آمده است كه: الفاظ اختتام نماز توقيفي نبوده، و در فرض مذكور؛ صرفِ سلامِ شايسته گفتن مجزي است. [شمارة ثبت: (26) منبع: المسائل القمّيّة]

سؤال:
السلام عليكم در نماز، خطاب به چه كسانى است؟ در نماز جماعت اگر مأمومين نيز مخاطب اين سلام هستند چگونه به امام جواب دهند؟ آيا در نظر گرفتن امام در همان السلام عليكم كافى است يا بايد به نيّت خطاب به امام جماعت تكرار شود؟

جواب:
همانطوري كه ظاهر است: اصل در خطاب سلام؛ حضرت خاتم الأنبياء (صلى الله عليه وآله) و حضرت مولا (عليه السلام) و حضرات معصومين (عليهم السلام) و انبياء و اولياء و جميع كسانى كه در سلام تفصيلى ايشان را خطاب مى كند، مى باشند.
و سلام اخير متوجّه حاضرين آن محضر الهي است: از ملكين يمين و شمال و ملائكه حاضرين و سايرين از اِنس، كه اگر تنها باشد با يك سلام به سمت راست يا قبله (اشاره)، و اگر امام جماعت است يك سلام بسوى قبله يا بسوى راست كافى است، و اگر مأموم است و در سمت چپ كسى از مأمومين نيست يك سلام به سمت راست كافى است، و اگر طرفين او مأموم هست يك سلام به سمت راست و يكى بسمت چپ مى نمايد،
هر چند يك سلام مطلقا مجزى است،
و توجّه به نحو اشاره صورت يا نظر كافى است، و احتياج به نيّت كردن مخاطب در سلام نمى باشد،
و چون مأموم در جماعت بايد تبعيّت نمايد؛ فلذا اعمال او در هر مرحله بدنبال امام است، لذا قهراً سلام او بحكم جواب امام نيز خواهد بود، هر چند كه براى مأموم افضل است سه سلام؛ يكى به سمت قبله در جواب امام، يكى به سمت راست، و يكى به سمت چپ. [شمارة ثبت: (208) منبع: المسائل القمّيّة]

سؤال:
چرا در تشهد نماز شهادت به ولايت حضرت مولا (عليه السلام) گفته نمي شود؟ چرا بعضي از مردم يا پيشنمازها نمي گويند؟

جواب:
در تشهد نماز شهادت به عقايد حقه لازم است؛ و اكتفا به شهادت بر توحيد و نبوت مجزي است؛ و التزام به شهادت كامله از توفيقات اهل حق بوده و نزد عامه رايج نيست؛ البته در هنگام تقيه مي توان (مقدار بيشتر از رايج ميان عوام را) آهسته گفت، ولذا شنيده نشدن شهادت كامله مي تواند به همين دليل بوده؛ و يا بخاطر جهل به اين حقيقت باشد. [شمارة ثبت: (1209) منبع: المسائل الأندلسية]